Dit verhaal is vaker verteld, maar we zullen het moeten herhalen tot er iets gaat veranderen. Het gaat over de moeilijke positie van mensen die in de zorg (willen) werken en die zelf psychische problemen hebben (gehad). Ik gebruik een artikel uit het nieuwste boek van Bonnie Burstow, professor aan de Universiteit van Toronto: “Psychiatry Interrogated“. Dit is een verzameling artikelen die een beeld geeft van kwalitatief onderzoek naar de psychiatrie.
Het verhaal van Esther is deels gebaseerd op het artikel “The caring professions, not so caring?” van Jemma Tosh en Sarah Golightley
Esther (niet haar echte naam)
Esther is een masterstudent maatschappelijk werk aan een universiteit in Groot Brittannië. Bij haar aanmelding voor deze studie moest ze een gezondheidsverklaring invullen. Daarin werd onder meer gevraagd of er in de afgelopen vijf jaar een diagnose bij haar was gesteld en of ze medicijnen gebruikte. Esther was in het verleden vaak depressief geweest, maar ze voldeed niet aan deze criteria. Ze maakte de keuze om niets over haar ervaringen in de geestelijke gezondheidszorg te vertellen. Veel mensen doen dat. Je kunt tenslotte altijd nog openheid van zaken geven als dat nodig is, of als je mensen wat beter kent.
“Tijdens mijn studie kwamen er regelmatig Service Users vertellen over hun ervaringen met de hulpverlening. Dat gaf me een raar gevoel. Ik zat daar elke dag in de klas, met mijn ervaringen en mijn perspectief….misschien had niet iedereen daarover willen praten, maar ik wilde dat wel.”
“Esther” in Jemma Tosh “The caring professions…”
Volgens een artikel in The Guardian zouden de verhalen van hulpvragers het wederzijds begrip juist moeten vergroten, maar dat werkte voor Esther heel anders. Hoe langer ze in het lokaal zat, hoe meer ze zich bewust werd van de kloof tussen hulpvragers en hulpverleners.
De universiteit waar Esther studeerde bood uitgebreide ondersteuning aan studenten met een beperking. Esther vroeg zich af of ze die assistentie zou kunnen gebruiken tijdens haar tweede stage. Ze vroeg een gesprek aan met een studieadviseur. Wat er toen gebeurde vormt de rode draad van het boek van Bonnie Burstow: Esthers hulpverzoek werd geherinterpreteerd aan de hand van een “boss text“.
Boss-text
De term is afkomstig uit de sociologische onderzoeksmethode Institutional Ethnography van Dorothy E. Smith. Een boss tekst speelt een heel belangrijke rol in een organisatie. De tekst bepaalt hoe mensen interpreteren wat ze zien en hoe ze met elkaar omgaan. In dit verhaal is de DSM 5 de boss text. Esthers verzoek om praktische hulp leidde tot een gesprek met een “adviseur geestelijke gezondheidszorg” over haar “toestand”. Om in aanmerking te komen voor ondersteuning moest ze de identiteit van “student met een psychiatrische stoornis” aannemen. En daar bleef het niet bij: volgens de informatiefolder was het gesprek vertrouwelijk, maar omdat Esther een zorgmaster deed, moesten haar “verzwegen gezondheidsproblemen” besproken worden met haar studiebegeleider.
“Als je dat zelf niet doet, doe ik het,” zei de adviseur geestelijke gezondheidszorg.
“The caring professions, not so caring?”, Jemma Tosh
Ethiek
Esther moest kort na het gesprek met haar studiebegeleider verschijnen op een “spoedbijeenkomst” over het “risico” van haar psychische problemen. Die zouden namelijk een gevaar kunnen vormen voor haar beroepsmatige functioneren. (Op dat moment had Esther geen psychische problemen en werkte ze niet als hulpverlener. Ze haalde bovengemiddelde cijfers en kon goed opschieten met haar medestudenten.)
Esther werd onder druk gezet. Ze voelde zich gediscrimineerd en buitengesloten. Om een discussie op te starten over dit soort problemen gaf ze een anoniem interview aan een tijdschrift voor studenten. Dat leidde tot een nieuwe spoedbijeenkomst en nieuwe beschuldigingen. Esther zou de reputatie van haar toekomstige beroep in gevaar brengen. Dat was een schending van boss text 2: de ethische code voor maatschappelijk werkers. (BASW Code of Ethics, British Association of Social Workers, 2014).
Het negeren van wat niet in het verhaal past
In deze ethische code staat inderdaad dat maatschappelijk werkers hun beroep niet in diskrediet mogen brengen. Maar je vindt er ook in dat Britse sociaal werkers:
- zich teweer stellen tegen discriminatie
- optreden tegen unfaire regelgeving
- diversiteit actief bevorderen
Sociaal werkers zouden volgens deze code zelfs als klokkenluiders moeten optreden als dat nodig is. Bijvoorbeeld door de publiciteit te zoeken. En dat is dus precies wat Esther had gedaan.
“Afhankelijk van het deel van de tekst dat wordt gebruikt, kunnen we zien dat de ethische code kan worden ingezet tégen mensen die zich uitspreken, of juist om mensen die zich uitspreken te ondersteunen.”
Jemma Tosh, “The caring professions…”
Esther werd inmiddels beschuldigd van “autoriteitsproblemen” en “onzekerheid”. Een stage die al rond was, ging opeens niet door. Haar supervisor wilde dat Esther haar tafeltje heel dicht bij dat van haar zette, zodat ze een oogje op haar kon houden. Volgens haar had Esther “gebrek aan empathie”.
De problemen leverden Esther slapeloze nachten en studievertraging op. Toch gaf ze niet op. Haar verhaal deed me denken aan de zelfmoord van Arthur Gotlieb, die bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) werkte en die heel precies heeft vastgelegd hoe hij de deur uit werd gewerkt. Wie Arthurs boek niet heeft gelezen, kan zich waarschijnlijk niet voorstellen dat een intelligente, gewaardeerde, bovengemiddeld presterende collega op deze manier slachtoffer kan worden van een cultuurverandering. Dat is één van de meest ondermijnende aspecten van zo’n proces. Zelfs goedwillende collega’s of medestudenten gaan denken dat er met iemand die zoveel kritiek krijgt iets aan de hand moet zijn. Gedrag dat onder de gegeven omstandigheden goed te verklaren is, kan daardoor als “symptoom” van een “ziekte” worden gelabeld.
Het artikel van Jemma Tosh brengt twee van dit soort processen in kaart. Het vertelt ons niet wat de intenties waren van de mensen die Esthers masterstudie bijna onmogelijk maakten. Die mensen verschuilen zich achter gedragscode’s en regelgeving, maar als lezer zien we dat die eenzijdig worden bekeken. Informatie die de positie van het slachtoffer versterkt, wordt buiten het proces gehouden.
Er zijn veel hulpverleners die ook aan de andere kant van de tafel hebben gezeten. Dat kan iemands empathische vermogens versterken. Toch zijn er opleiders en beroepsbeoefenaren die mensen met deze ervaringsdeskundigheid buiten de beroepsgroep willen houden. Het lijkt er bovendien op dat gezondheidsverklaringen en assessments steeds populairder worden. De toepassing daarvan kan de gewenste diversiteit op allerlei manieren in gevaar brengen.
Meer weten? Een Nederlandse studente bespreekt haar ervaringen hier en een Duitse schreef het artikel: “Stel je voor, dan staat er opeens een schizofreen voor de klas”.
Heb je zelf weleens met gemengde gevoelens in de collegebanken gezeten of ben je iemand die zijn of haar eigen psychiatrische verleden verzwijgt? Reacties zijn, zoals altijd, bijzonder welkom.
kayakangst 
Tja, ik heb zelf 16 jaar in de verpleging gewerkt op diverse werkplekken in diverse functies. Na een bizarre situatie die ik op heb moeten lossen in een overbelastende leidinggevende functie raakte ik in een psychose. Dan kom je aan de andere kant van die mallemolen. Ik werd zelf patient. Hoewel ik nooit in de psychiatrie gewerkt had, ben ik me van alles af gaan vragen daarna, zowel over de psychiatrie en het hele idee erachter als over mijn eigen functioneren toen ik zelf nog hulpverlener was. Uiteindelijk kan ik geen conclusies trekken omdat alle ervaringen ook afhangen van hoe zender en ontvanger ze zelf beleven en beleefd hebben. En ook omdat van zo enorm veel interacties en omstandigheden van dat moment afhangt, waarin iedereen denkt naar eer en geweten te handelen en dat dat in crisissituaties soms snel moet maar waarvan je pas achteraf weet wat het met je eigen gevoel gedaan heeft, de beleving van de ander weet je toch nooit precies. De vertwijfeling blijft, dit is voor mijzelf in zoverre goed dat ik mezelf bescherm, dus niet meer in een hulpverlenend beroep zit onder het motto: dan kan ik anderen die van mij afhankelijk zijn niet onbewust schaden. En hoef ik ook niet meer van die hele hoge verwachtingen te vervullen ingegeven door anderen of mijzelf. Of ben ik in elk geval vrijer te kiezen wanneer ik voor een ander of juist voor mezelf zorg. Wel is het zo dat je dan heel je leven opnieuw uit moet vinden en een nieuwe basis moet vinden in jezelf en je activiteiten en dat is een zware opgave. Juist daarbij, na de psychische aardschok, moet de psychiatrie je helpen. Maar van gezonde motivatietheorieen weten ze niet al te veel volgens mij. Veiligheid, rust, liefde en hoop naast lichamelijk evenwicht en van daaruit kleine stapjes langzaam naar zelfregie lijken me de beste methode. Hiervoor moeten mensen thuis wel een basis hebben in mensen en middelen. Een basisinkomen voor iedereen lijkt me ook niet verkeerd, dat zou een veilige landingsplaats betekenen voor als het toch niet lukt. Geen behaviouristische straf en beloningsmotivatie maar mensen zo benaderen en bejegenen dat ze er weer in gaan geloven. Veel mensen worden juist de minderwaardigheid in gepraat en dat heeft gevolgen voor het verdere herstel. Jammer allemaal. Ikzelf neig te te identificeren met het disfunctionele zoals ik het ervaren heb als patient als ik kijk naar mijn vroegere functioneren in de verpleging. Terwijl dat waarschijnlijk niet waar is. Ik heb het waarschijnlijk niet beter of slechter gedaan dan de hulpverleners die mij behandelt hebben maar op de een of andere manier is het blijkbaar door allerlei omstandigheden iets wat complex en grotendeels ondefinieerbaar is. Zeker iets vaags als psychiatrie waarin ze vaak weinig concreets te bieden hebben waar mensen zich in herkennen of mee verder kunnen als gezond autonoom maar toch met anderen verbonden persoon.
LikeLike
Bedankt voor je reactie, Karel. Ik kan me voorstellen dat het enorm confronterend was om je ervaringen in de verpleging plotseling “van de andere kant” te gaan bekijken. Ik herken de situatie waarin je je leven opnieuw probeert uit te vinden. De kans is groot dat je daarna niet zoveel met je nieuwe inzichten kunt doen. (Dat heb ik zelf in elk geval gemerkt. Mijn ideeën passen niet in een herkenbare school.)
Het complexe van communicatie, in de hulpverlening en daarbuiten, is me steeds meer gaan boeien. Ik lees er allerlei verschillende opvattingen over en denk dat iedereen een stukje van de olifant heeft gezien. Jammer dat er in de huidige psychiatrie meestal geen tijd is om aandacht te hebben voor dit soort aspecten. In plaats van de inspanningen om mensen te helpen zich aan te passen aan een neoliberale maatschappij zou het beter zijn als ze de ruimte kregen om zichzelf te ontwikkelen op een originele en individuele manier. Tot autonomie, inderdaad. Dan zou de psychische hulpverlening een voortrekkersrol kunnen spelen in plaats van een stigmatiserende. Ik hoop dat alle kritische stemmen in de toekomst meer invloed zullen krijgen op de zorg. Het kan zoveel beter. En als je ergens werkt, word je vaak onbewust deel van de heersende cultuur. Soms zijn er mensen van buiten nodig om dat te zien.
LikeLike
Niet alleen als je ergens werkt wordt je onderdeel van de cultuur. Paul Verhaeghe, of dirk de wachter ( weet ik niet meer) zei: we zijn langzaam aan allemaal neoliberaal geworden. Er lijkt deels ook geen ontkomen aan in de huidige tijd. Zo’n boiling frog gevoel, langzaam glijden we allemaal in de richting van individualisme, geld, macht, vermindering van empathie en sociale samenhang. Even los van de persoon die we in de kern zijn of waren voor de persoonlijke vaak niet verwerkte ellende begon en het moeten leren van de eigen fouten door spiegeling van anderen is er toch iets vervelends aan de hand waar velen ondanks onze welvaart last van hebben. Angst en eenzaamheid liggen op de loer. Dat leidt tot biologisch bepaald overlevingsgedrag, we graven ons in en keren ons af soms. We hebben niet voldoende ruimte voor elkaar omdat we vooral voor onszelf kiezen, uit nood of behoefte. We vergeten echter dat we alleen bestaan via elkaar en we elkaar ondanks verschillen hard nodig zullen hebben als al die verworven vanzelfsprekendheden wegvallen. Het nadeel en het voordeel van in een machteloze wanhopige situatie, bv als psychiatrische patient te hebben gezeten is dat je mogelijk meer over dit soort dingen nadenkt, niets is meer vanzelfsprekend, er zijn er die dicht langs de randen van de afgrond hebben gelopen. Dan hoop je, voor wat het waard is, een volgende keer beter met onheil om te kunnen gaan. Maar ook door deze gedachten kan een eenzaamheidsspiraal tot stand komen. Zelf kies ik nu bewust voor een aangepast leven met aangepaste arbeid maar zeker met sociale contacten en dan rechtstreeks, niet via Facebook. Daar ben ik mee gestopt want ik wil niet het gevoel hebben in een plastic bubbel te leven. Gewone mensen met hun gedrag emoties en beleving zijn echt, de natuur is echt( wat er van over is), dieren zijn echt, muziek is beleving dus persoonlijk maar echt. Wetenschap, media maar ook eindeloze theorievormingen zijn in mijn beleving altijd discutabel; er is altijd contra informatie te vinden. En het heeft geen gevoel. Frans de waal pleit voor empathie. Hij is ook wetenschapper maar haalt zijn observaties uit het dierenrijk. En dieren zijn niet zo goed in staat de boel zo te manipuleren als mensen. Ze handelen zoals ze zijn afhankelijk van de situatie waarin ze verkeren. Ons brein heeft zich hier zo veel van losgemaakt dat het lijkt alsof we vergeten zijn dat we uit de natuur komen en er ooit weer naar terug moeten keren. Als we met dat brein de eerlijkheid van de natuur binnen ons bereik hielden maar de harde overlevingskanten van de natuur bleven verlichten, zoals we ook wel doen natuurlijk, dan bleven we wezens die echt leefden maar in ons zitten toch krachten die blijkbaar veelal in andere richtingen leiden. Sinds mensenheugenis al zo, maar door de technologie nu op veel grotere schaal. En iedereen voelt dat, de halve wereld wordt er gek van, dus roepen we steeds meer psychiaters, coaches, goeroes en zelfhulptoestanden in het leven met als illusie dat dat oplossingen gaat bieden. Terwijl we het volgens mij meer moeten zoeken in samenlevingspatronen in overzichtelijke elkaar ondersteunende groepen en gemeenschappen. Maar ook dat slaat nu weer door, dan is het: iedere groep voor zich, kijk naar Amerika onder trump. In sociale groepen dieren is ook een alpha mannetje, die bevestigd ook zijn macht maar normaliter om zijn groep bij elkaar en gezond en reproductief te houden. Ze ontmoeten andere groepen en sommigen sluiten zich daar weer bij aan. Allemaal heel natuurlijk geregeld. Oorlog en moord komt ook daar voor, maar niet op zo’n absurde schaal als bij mensen. Het motto is samenwerking in een duidelijke plaats in de groep waarin ze elkaar nodig hebben. Als de leider tekort schiet neemt een sterkere het over. Er zijn geen goeroes voor het leven dus. Het reguleert zichzelf. Als groep. Wij mensen moeten onszelf als individu steeds meer reguleren. Met dank aan het neoliberalisme. Dat kan niet iedereen. Hoewel sommigen er veel persoonlijk voordeel uit halen. Veelal ten koste van zij die dat niet kunnen. Maar dat voelden die bevoordelers niet meer, want die empathie was weg hè? Ik zie het voorlopig niet beter worden. Of er moet iets kantelen waardoor we wel anders moeten worden met zijn allen. Meestal gebeurt dat helaas pas na iets verschrikkelijks zoals een ramp of oorlog of hongersnood ofzo. En ook dat raakt veelal de kwetsbaren het eerste. Alles staat in een zekere samenhang. Psychiatrie probeert gemakshalve mensen die last hebben van dit soort dingen een diagnose op te plakken en aan te sturen via hun eigen theorie. Intelligente cliënten worden niet gewaardeerd. Die tonen hun feitelijke onmacht aan, spiegelen de therapeut terug. Dan krijg je weer wij zij gedrag. Projecteren naar elkaar. Wie heeft de macht dus. En juist dan begint de ellende. Het probleem is: niemand en iedereen is ‘ schuldig’ aan de puinhopen. Het is te complex. Zaak is jezelf te beschermen en niet verder te springen in het dagelijks leven dan de stok lang is. In de hoop dat echt intelligente mensen, politici, psychiaters enz echt positieve invloed kunnen gaan uitoefenen op het geheel als waren zij de sterke betrouwbare leiders die de groep in evenwicht hielden en konden beschermen zoals in een groep wolven of apen. Dan kunnen we weer in onze gezamenlijke kracht gaan geloven waarin elk mens, dier of lid meetelt.
LikeLike
Zeker eens met je eerste opmerking! Die neoliberale cultuur sijpelt overal doorheen – en dat zie je vooral als machteloze of buitenstaander gebeuren.
Het werk van Frans de Waal ken ik en vind ik erg interessant. Toch kun je zijn manier van kijken naar groepen primaten niet los zien van de geschiedenis van het kijken naar diergedrag. Mensen zien zichzelf in apen. Als agressor of als sociaal wezen, afhankelijk van de historische periode. Dus wat we zeggen over hun gedrag slaat zeker terug op onszelf.
Wat je schrijft over de mogelijkheden van dieren om situaties te manipuleren vind ik interessant. Bijvoorbeeld David Smail is van mening dat wij mensen ook veel meer geleefd worden dan we denken. Hij ziet dat zelfs als één van de voornaamste problemen van onze huidige tijd: we maken mensen verantwoordelijk voor dingen waar ze maar in zeer beperkte mate iets aan kunnen doen.
Als ze niet gelukkig zijn als eeuwig bungelende flexwerker, is er een steekje aan ze los. En ja, dan komt het leger van coaches en hulpverleners in beweging.
Of er betrouwbare leiders op zullen staan om een nieuw evenwicht te bereiken weet ik niet. Misschien kan een nieuwe, zorgvuldige manier van communiceren, waarin het niet gaat over ijzeren waarheden maar over subjectieve ervaringen, een bijdrage leveren. En daar kunnen we allemaal aan bijdragen, denk ik.
Het interessante van een neoliberale maatschappij is dat die steunt op een groep mensen die er niet van profiteert. Dat kan op de lange termijn niet goed blijven gaan, maar het zal wel erger worden voor we de goede richting terugvinden…
LikeLike
Die overdreven benoemen van eigen verantwoordelijkheid, vertaal: eigen schuld, ook door veel psychiaters die de mazzel hebben aan de goede kant van de tafel te zitten, zich beschermd wanend door hun beroepsstatus en opleiding leidt tot weerstand bij cliënten , die zich in eerste instantie begrepen willen voelen, maar feitelijk een trap erbij krijgen in de vorm van een beschuldiging en een etiket. Zelftwijfel en zelfverwijt zijn dan bijna het logische vervolg, waardoor je dus meer klachten krijgt, dat benoem je, dan krijg je meer medicatie, meer bijwerkingen, meer klachten, ook lichamelijke gevolgen zoals diabetes enzo. Met verdere gevolgen. Ik hoop dat als er gelijk ingezet wordt op gelijkwaardigheid na de eerste crisisopvang, en precair omgaan met de communicatie, en vooral bij het tempo en de hulpvraag van de client blijven en heel eerlijk zijn over voor en nadelen van behandelingen en alternatieven biedt als het niet helpt en helpt een basisleven op te bouwen afhankelijk van de vraag en behoefte van de client en de politiek beïnvloed om leven en zorg op maat te faciliteren en dat ze eens ophouden de heilige graal te zoeken in brein of filosofie of wat dan ook maar eens kijken wat verschillende mensen echt nodig hebben en een veilige basis bieden zodat mensen iets durven te proberen, ze te waarderen voor hun inspanningen ipv terug te grijpen naar diagnoses en alles wat niet alledaags is als pathologie te duiden, en dat de heren en dames psychiaters dan ook hierin hun eigen belangen niet boven het algemeen belang en patientenbelang plaatsen omdat ze zonder ons geen inkomsten hebben en met een GELOOFWAARDIG verhaal komen, dan kunnen zij de leiders worden die samen met politici de zaak in een menselijke op natuurlijke principes gestoelde richting kunnen bewegen. Maar ik ben bang dat de pan leger en de soep heter is geworden, en vanuit die paniek er allang geen mindfulle rust meer hang binnen de beroepsgroep zelf. Zodat ze zich, net als in een oorlog, van meer controle en bewapening gaan voorzien. Er is veel strijd die nog niet heeft geleid tot de juiste richting naar mijn mening. Cliënten staan op, groeperen zich want voelen zich niet geholpen en slaan feitelijk op hun manier terug. De liefdesaap( bonobo) is oorlogsaap geworden( chimpansee). Wat mezelf betreft was dat niet de reden dat ik in eerste instantie in behandeling kwam. Ik kwam juist uit een strijd op het werk waarin ik een bizar arbeidsconflict op heb moeten lossen. Dat lukte, maar ik ging psychisch onderuit. Kom je in de psychiatrie, worden er trauma’s toegevoegd ( niet door allemaal, er waren ook veel vriendelijke therapeuten). En de feitelijke trauma’s gebagatelliseerd. Tel maar op: extra verwarring, want beschuldigt. Het is echt niet zo dat mensen een glazen bolletje hebben zodat ze kunnen voorzien wat er gebeurt. Daarom begrijp ik de houding van volledige eigen verantwoordelijkheid niet. Deels is het maar waar, we maken allemaal fouten, daar willen we van leren maar niet voor gestraft worden.
LikeLike
Je noemt een aantal dingen die volgens mij heel belangrijk zijn. Ik denk ook dat mensen in crisis (en kort daarna) steun nodig hebben. Dat is niet het moment om iemand een diagnose op te plakken. Jammer dat veel hulp daarvan afhankelijk is: je hebt eerst een DSM-diagnose nodig en vaak moet die nog “ernstig” genoeg zijn ook. Dus de hulpverlener die denkt dat iemand voor langere tijd therapie nodig heeft, moet die diagnoses stellen. Anders worden de kosten niet vergoed. Je ziet dat ook met veel andere vormen van hulp. Een “indicatie” betekent meestal een label.
Ik besteed veel aandacht aan filosofie omdat ik lezers graag wil vertellen dat er meer manieren zijn om naar problemen te kijken. Het medische model wordt nog te vaak verkocht als wetenschap, terwijl het dat, zeker in filosofische zin, niet is. En het is niet onomstreden.
Op dit moment zie ik vooral polarisatie. Veel lager opgeleide hulpverleners hebben een korte cursus DSM gevolgd en wanen zich psychiaters. Ze stellen diagnoses bij leerlingen, ouderen, werklozen en cliënten van de Sociale Dienst. Diagnoses die mensen inderdaad verantwoordelijk maken voor hun eigen problemen.
Want wat het ook is, jij had ermee om moeten kunnen gaan. En als dat je niet lukt, moet jij gerepareerd worden.
Ik kan me goed voorstellen dat mensen zich daardoor beschuldigd voelen. Dat is ook zo. Er wordt een moreel oordeel geveld over psychische problemen. Door het machtsevenwicht tussen hulpzoekende en hulpverlener wordt zo’n proces echt heel unfair.
Ik denk dat sommige mensen zich terugtrekken in hun ziekte, hun diagnose. Ze gaan hun leven inrichten naar hun etiket. En anderen verzetten zich. Zeker als ze met argumenten komen, kunnen ze nog meer problemen verwachten. “Gebrek aan ziekte-inzicht” is een uitdrukking die wordt gebruikt om mensen met kritiek monddood te maken.
Als ik het zo allemaal opschrijf, lijkt het een lang en ingewikkeld verhaal. Maar vrijwel al deze problemen kunnen worden opgelost door eens echt te gaan luisteren naar het verhaal van mensen.
“Wat is er met je gebeurd?” zou de eerste vraag moeten zijn in de spreekkamer. En niet “wat mankeer je” of “wat zijn je symptomen”.
LikeLike
Ja inderdaad. De denkrichtingen van psychiaters al Jim van os, Jules tielens en dirk de wachter ed sluiten volgens mij het beste aan bij de behoefte van de beschadigde mens, en hopelijk iedere mens, aan een humane hulpverlening en samenleving om inhumaan behandelde mensen op te vangen. Met steun binnen redelijke kaders ipv straf en onverschilligheid. Als er toch eens voor ieder welwillend mens een veilig plekje op aarde was…..
LikeLike
Precies, wat goed is voor de beschadigde mens, is hoogstwaarschijnlijk goed voor iedere mens.
LikeLike
Heftig!!! Dat je zo door een opleiding voor blok gezet word!!! Ikzelf heb hele positieve ervaringen met m’n opleiding, ik voelde me echt gesteund en goed geholpen en begeleid, ik had een top docent en top stages met super goede stagebegeleiders, maar ik heb wel gezien dt m’n klasgenootje op de stageplaats onderuit is gegaan. Deels door haar toch wel vrij heftige psychische problemen maar echt deels ook door onbegrip en onwetendheid van de stageplaats.
LikeLike
Volgens mij brengen mensen die zelf ervaring hebben als cliënt in de zorg iets extra’s mee. Daar zouden opleidingen gebruik van kunnen maken. Wat uit dit voorbeeld blijkt is dat de opleiding dat wel erkent, maar niet bij de eigen studenten. Er is zo vaak een glazen scheidingswand tussen de “hulpverleners” en de “patiënten”. En mensen die dat weten houden hun ervaringen vaak geheim. Daar wilde ik aandacht voor vragen. Bedankt voor je reactie, Martha. Ik ben blij om te lezen dat jij een goede ervaring hebt gehad op jouw opleiding.
LikeGeliked door 1 persoon
Voor mij ook een al te herkenbaar verhaal, al volg ik geen opleiding in de zorg, en lijkt mijn situatie in mijn huidige studie niet direct zó bedreigd te zijn. Wel heb ik het ook als erg moeilijk ervaren wanneer er in colleges bijvoorbeeld verteld werd over intoxicaties door zelfmoordpogingen en hoe daarmee omgegaan wordt. Dat roept de nodige, behoorlijk emotioneel beladen herinneringen op. Het voelt dan echt heel eenzaam om te weten hoe ongepast en riskant het zou zijn om in die situatie over mijn eigen ervaringen daarmee te gaan vertellen, terwijl ik dan juist heel sterk de behoefte voel opkomen om dat wel te doen…
Maar het allermeest hinderlijk in mijn studie is wel dat ikzelf ook al het een en ander heb meegemaakt aan krom “ethisch” handelen waarin men dreigt met het doorbreken van zwijgplicht en mij rechten ontneemt op grond van vermeend gevaar. Ik ben toch altijd bang dat zoiets me nog eens aangedaan zal gaan worden, hoe onterecht ook. Hinderlijk genoeg begrijp ik ergens ook wel waarom ze zo doen, maar volgens mij is dat toch niet alleen vanwege veiligheid maar ook omdat de betreffende mensen onvoldoende moeite genomen hebben om me echt te leren kennen en echt in te schatten hoe het met me gaat en in hoeverre mijn eigen inschattingen daarvan al dan niet betrouwbaar zijn, en zich daarom maar liever verschuilen achter algemene medische indicaties.
In de studie die ik na mijn crisis opgepakt heb, heb ik een klein beetje proberen te peilen hoe men erin staat. Ik denk dat men daar nu over het algemeen wel weet dat ik iets van psychische problemen heb, maar dat het niet iets is waar ze een of andere standaard ondersteuning voor van stal kunnen halen en dus kunnen ze er eigenlijk niks mee. Daarbij merk ik ook dat verdere openheid niet aangemoedigd wordt en men eigenlijk vooral niet meer lijkt te willen weten dan nu al het geval is, mogelijk om het dan tenminste ook niet tegen mij te hoeven gebruiken! Ik hoop maar dat ik de ergste stigmatiserende situaties verder wel zal kunnen vermijden, zowel omdat het nu ook echt beter met me gaat dan destijds, als ook omdat ik beter ben gaan beseffen waarover ik in welke situaties beter kan zwijgen. Aan de andere kant lukt het nog altijd niet heel erg goed om mijn problemen geheel te verbergen, en heb ik bovendien al vrij veel openheid gegeven op internet. Ik vrees er nog steeds voor dat dit mij toch nog eens zal gaan achtervolgen, terwijl ik aan de andere kant ook vind dat ik daarom nu niet zelf ook een doofpot-affaire moet gaan maken van wat mij overkomen is en/of van waar ik nu nog mee worstel, want daarmee ik zou helpen het isolement van lotgenoten in stand te houden…Ik probeer dus maar om er een weg in te vinden, maar het valt echt niet mee!
LikeLike
Bedankt voor je uitgebreide reactie, Bianca. Ik kan het alleen maar met je eens zijn. Wat ik een heel belangrijk onderdeel van je verhaal vind, is dat het helemaal niet mogelijk is om op grond van een label, een diagnose, of een geschiedenis een oordeel te vellen over iemands huidige functioneren als collega (of student). Precies zoals jij zegt: als je wilt weten hoe het zit zul je de moeite moeten nemen om die persoon echt te leren kennen en erachter te komen hoe het nu met hem of haar gaat.
Ik kan me je dubbele gevoelens voorstellen over je eigen openheid op internet. Tegelijk denk ik dat het heel belangrijk is dat mensen zich blijven uitspreken. Het gaat uiteindelijk om onszelf, niet om de protocollen, de mening van een professional of die van de omgeving. Ik denk dat juist de genuanceerde verhalen – zoals jij ze vertelt op je blog – heel belangrijk zijn. Het gaat niet over wel of niet, zwart of wit. Het gaat over alle aspecten samen, zowel van onszelf als van onze omgeving. En niemand hoeft perfect te zijn om mee te kunnen doen. Ik denk dat als de angst en de stigmatisering minder worden, mensen hun persoonlijke ervaringen zullen kunnen inzetten als kwaliteiten, zowel voor zichzelf als voor de omgeving.
LikeGeliked door 1 persoon